Milyonlarca çalışanın emekli olma hayali, maalesef maaş konusunda hayal kırıklığına neden olabilir. Eskiden "emekli olunca rahatlarım" diyenler, şimdi ise emekli olduktan sonra geçinme sorunuyla karşı karşıya kalabilirler. SGK Başuzmanı İsa Karakaş, milyonlarca kişiye seslenerek emekli maaşını artırmanın yollarını açıklıyor. İşte, İsa Karakaş'ın detaylı açıklamaları...

Emekli Maaşını Etkileyen Faktörler

SGK, emekliye ayrılan çalışanların maaşlarını belirlerken prime esas kazançları, prim ödeme gün sayıları ve aylık bağlama oranlarını göz önüne alır. Ancak, enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde emeklilik dilekçesinin verilme tarihi de maaşı etkileyebilir.

Prim Gün Sayısı ve Kazançların Önemi

Karakaş, emekli maaşı hesaplamasında prime esas kazançları, prim ödeme gün sayısını ve aylık bağlama oranını dikkate almanın önemine vurgu yaparak, "Çalışırken her ay SGK'ya bildirilen maaşınız, fazla mesainiz, tüm ücretlerin toplamı baz alınıyor. Kazançlarınızın yüksek olması, bağlanacak olan maaşın yüksek olup olmaması açısından belirleyici bir etkendir. Ayrıca prim ödeme gün sayınız da oldukça önemlidir. Ne kadar hizmetiniz var, kaç gün prim ödediniz, 7 bin gün mü, 8 bin gün mü, 9 bin gün mü, 10 bin gün mü? Bunlar son derece etkilidir. Özellikle 2008 yılından sonra girişi olanlar için ne kadar çok çalışılırsa, aylık bağlama oranı da yüksek olur ve maaşlar da yüksek olur" diyor.

Aylık Bağlama Oranı ve Sistem Farkı

Aylık bağlama oranının emekli maaşının belirlenmesinde etkili bir faktör olduğunu belirten Karakaş, "Sosyal güvenlik kurumu, emeklilik maaşı bağlanması ile ilgili sisteme baktığımızda güçlü bir ayrımın olduğunu görüyoruz. 2000 yılı öncesinde çalışmalarda aylık bağlama oranı oldukça yüksekti. Ancak 2000-2008 arasında bu oran biraz düşüş gösterdi. 2008 yılından sonra ise aylık bağlama oranı tamamen düştü. Bu nedenle SGK, maaş hesaplamasını bu karma sistem üzerinden yapmaktadır" diye ekliyor.

Kamu ve Özel Sektörde Zaman Farkı

Karakaş, özel sektörde ve kamuda çalışanlar arasında zaman kavramının farklı olduğuna dikkat çekiyor. "Özel sektörde çalışan işçiler, 1 Ocak 2023 ile 31 Aralık 2023 tarihleri arasında dilekçe verdiğinde, 2023 yılı içinde dilekçe vermiş oluyor. Ancak kamu sektöründe maaşlar genellikle ayın 15'inde alındığı için yıl 15 Ocak 2023'te başlıyor ve 14 Ocak 2024'te bitiyor. Bu nedenle özel sektör işçileri için 31 Aralık 2023 tarihi ve öncesinde verdikleri takdirde maaşları farklı hesaplanacak. Ancak 1 Ocak 2023'ten sonra verdikleri takdirde maaşlarının hesaplanması farklı olacaktır. Kamu işçileri için ise 31 Aralık 2023 günü geçse bile 14 Ocak 2024 tarihine kadar verilen dilekçeler, yine 2023'e göre hesaplanacaktır" şeklinde konuşuyor.

Enflasyonun Rolü ve Dilekçe Tarihi

Maaşlarda enflasyonun da etkili olduğunu belirten Karakaş, "Enflasyon oranı kasım ayı itibariyle yıllık yüzde 61,98'e ulaştı. Orta vadeli planda büyüme oranı yüzde 4,4 oldu. Ancak bu genelleme yapılırken bütün SSK'lılar ve Bağ-Kurlar için geçerli değildir. Ancak aralık ayı enflasyonu yüksek çıkarsa, yani yüzde 4, yüzde 5, yüzde 6 gibi çıkarsa, Ocak ayında dilekçe verenler daha avantajlı olacaktır. Enflasyon yüzde 65 civarında olduğu zaman geçen yılki gibi çok büyük bir fark çıkmayacaktır. Ancak enflasyon oranı, beklenti anketlerinde olduğu gibi yüzde 67 veya daha yüksek olduğu zaman fark açılacaktır" diyor.

Kıdem Tazminatında Değişim

Yeni yılda emekli olacaklara verilecek kıdem tazminatında da değişiklik olacağını söyleyen Karakaş, şu açıklamalarda bulunuyor: "Şu anda ki kıdem tazminatına baktığımızda 23 bin 498 lira olduğunu görüyoruz. Yani aralık ayında emekli olacak bir işçi, maaşı 50 bin lira da olsa 60 bin lira da olsa kıdem tazminatı 23 bin 498 lira olacak. Ancak Ocak ayına geldiğimizde, asgari ücretin en az yüzde 50 civarında artması beklentisi var. Bu nedenle Ocak'ta emekli olunduğu takdirde, asgari ücretli olanlar için söylüyorum, asgari ücret üzerinden maaş hesaplanacağı için neredeyse kıdem tazminatları yüzde 50 oranında bir artış gösterecek. Yüksek maaş alanlar için ise, enflasyon verilerini göz önünde bulundurduğumuzda, memur maaş katsayıları dikkate alındığı için kıdem tazminatı tavanında yüzde 50 gibi bir artış beklenmektedir. Böylece 35 bin lira civarında bir tavan söz konusu olacaktır."