Milli Eğitim Bakanlığı akran zorbalığı konusunda akademisyenlerle yapılacak görüşmelerden sonra çözüm noktasında önlem alacağını belirtmişti.

Günümüzde medyaya sızan ya da sızmayan pek çok akran zorbalığı olaylarının yanı sıra öğrencilerin kişisel gelişimlerine olumsuz yansıyan durumlar belirmekte.

Bunların çözümü için şüphesiz sınıf öğretmenleri ve idarecilerin psikolojik danışman öğretmenlerine danışması gerekiyor.

Okullarda öğrenci başına düşen psikolojik danışman sayısı arttırılmalı, çok geç olmadan uzman öğretmenler tarafından müdahale edilmelidir. Bunu derken bir yandan da bazı okullarda psikolojik danışman öğretmenin olmadığı bile söylenmekte.

Konu hakkında uzman kişiler sorunları, çözüm noktasında yapılması gerekenleri ve psikolojik danışmanların önemini anlatan bir makale yayınladılar.

ÇOCUKLARIMIZ TEHLİKEDE: OKULLARDA YETERLİ SAYIDA PSİKOLOJİK DANIŞMAN YOK

Okul terki, akran zorbalığı, madde ve teknoloji bağımlılığı, istismar gibi çocuklarımızı tehdit eden onlarca farklı sorunun çözümünde aktif rol oynayan okul psikolojik danışmanları/rehber öğretmenlerine yeterli sayıda kadro verilmemesi okullarda büyük bir tehdit oluşturuyor.

HER 2 ÖĞRENCİDEN 1'İ ZORBALIĞA MARUZ KALIYOR

Günümüzde şiddet içerikli davranışlar önemli bir toplumsal sorun olarak karşımıza çıkarken, okullarda görülen akran zorbalığı olayları ise birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de giderek artıyor. Son aylarda öğrencilerin birbirlerine fiziksel saldırıda bulunduğu birçok farklı haber medyada geniş yankı uyandırıyor. Ülkemizde yapılan araştırmalarda akran zorbalığı yaygınlığının okul öncesi düzeyinde %7 ile %55; ilkokul düzeyinde %5 ile %65; ortaokul düzeyinde %8 ile %51; lise düzeyinde ise %24 ile %51 oranları arasında değiştiği belirtilmektedir. Ruh sağlığı uzmanları, akran zorbalığının çocuk ve ergenlerin psikolojik ve fiziksel sağlığını kısa ve uzun vadede olumsuz etkilediğini ifade ediyor. Bu sebeple, bu konuda yapılan çalışmaların sayısı gün geçtikçe artıyor, yeni eğitim politikaları hazırlanıyor ve farkındalık çalışmalarının ve önleyici müdahale programlarının geliştirilmesi büyük önem kazanıyor.

AKRAN ZORBALIĞI KALICI İZLER BIRAKIYOR

Dünyada ve ülkemize yapılan araştırmalarda zorbalığa maruz kalan çocukların kaygı, okul fobisi, içe yönelen öfke, çaresizlik, değersizlik, yalnızlık gibi olumsuz duyguları yoğun olarak yaşadıkları ve okuldan kaçma, okul terki, zor öğrenme gibi davranışlar gösterdikleri belirlenmiştir. Yapılan bir başka araştırma ise çocuklukta zorbalığa maruz kalmanın yetişkinlik yıllarını olumsuz etkilediği ve bu olumsuz yaşantıların kişilerin başkalarıyla olumlu ilişkiler kurma ve geliştirme becerilerini zedelediğini göstermektedir. Ayrıca çocukluğunda zorbalığa maruz kalanların yetişkinlikte anti-sosyal davranışları ve yasal olmayan problem davranışları sergiledikleri de rapor edilmiştir.

MEB SORUNUN ÖNEMİNİN FARKINDA

Milli Eğitim Bakanlığı, 2 Ocak 2023 tarihinde okullarda "akran zorbalığı" konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla okul öncesinden lise son sınıfa kadar tüm eğitim kademelerinde psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri kapsamında psikoeğitim çalışmalarının hızlandırılmasını talep etmişti. Ayrıca 21 Ocak 2023 tarihinde Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, yaptığı açıklamada güvenli okul kültürünü yaygınlaştırmak üzere yeni bir çalışma başlatacaklarını belirterek "Akran zorbalığının anlatılması, farkındalığın artırılması, okul-aile işbirliğinin güçlendirilmesi ve sonrasında yürütülecek çalışmaları desteklemek adına düzenleyeceğimiz çalıştaydan çıkan sonuçlara göre almamız gereken yeni önlemleri hızlı şekilde uygulayacağız." demişti.

OKUL PSİKOLOJİK DANIŞMANI AKRAN ZORBALIĞINDA NE YAPIYOR?

Okul psikolojik danışmanları, okulda zorbalığın yaygınlığını değerlendirir; öğrencilere, öğretmenlere ve ailelere zorbalık konusunda eğitimler verir. Öğrencileri akademik, davranışsal ve duygusal sorunlar açısından değerlendirebilir, çatışmalı akran ilişkileri içerisinde olup zorbalık açısından risk grubuna giren çocukları fark edebilir, öfke gibi duyguları düzenleme, başkalarına daha hoşgörülü yaklaşma, güven, empati ve iletişim becerileri kazandırma gibi farklı yöntemleri kullanarak zorbalığın önlenmesinde önemli rol oynar. Zorbalığa katılan öğrencileri gerektiğinde ilgili sağlık kuruluşlarına yönlendirir. Yapılan birçok bilimsel araştırma ile okulda öğrencinin ulaşabileceği bir psikolojik danışman olmasının genel sınavlar, okula devam, not ortalaması ve mezuniyet oranlarında artışa ve problem davranışlarda da azalmaya neden olduğu ortaya konuyor. Özellikle kırsal kesimlerde görev yapan çoğu öğretmen okullardaki psikolojik danışman/rehber öğretmen kadrosundaki yetersizliğin kendisini çok fazla hissettirdiğini ve sağlıklı bir okul ortamının oluşmasının önündeki en büyük engel olarak görüldüğünü ifade ediyor.

Geçtiğimiz günlerde TRT Haber’de akran zorbalığı önleme üzerine görüşlerini paylaşan çocuk ve ergen psikiyatrı Şaziye Senem Başgül, bir dizi önlemle birlikte okullardaki psikolojik danışman sayısının artırılmasını önermiştir. Başgül, “Okullarda öğretimden önce eğitim” diyerek öğrencilerin sosyo-duygusal gelişimlerinin öncelendirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Aynı programda çözümün dışarıdan değil içeriden sağlanabileceğini ifade eden eğitimci-yazar Süleyman Beledioğlu “Koruyucu, önleyici ve gelişimsel çalışmaların her okulda ve etkin bir şekilde sunulması için okullarda her kata bir psikolojik danışman/ rehber öğretmen ataması yapılmalıdır.” dedi. Öğretmenler ve veliler ise zorbalıkla baş etmede başvurdukları ilk kaynağın okul psikolojik danışma ve rehberlik servisleri olduğunu belirtiyorlar.

SOSYOEKONOMİK DÜZEYİ DÜŞÜK ÇOCUKLAR İÇİN ÖNEMLİ BİR İMKAN SAĞLIYOR

Maddi imkansızlıkları olan bireylerin ulaşabildiği psikolojik yardım alanları sınırlıdır. Okullarda, psikolojik danışmanların verdiği ücretsiz psikolojik destek, maddi imkansızlığı olan bireyler için önemli bir hizmet alanıdır. Psikolojik danışmanların okullarda ulaşılabilir konumda olmaları, verdikleri hizmeti daha da önemli hale getiriyor. Lakin özellikle kırsal kesimlerde öğrenci sayısının yönetmelikte istenilen sayıda olmaması sebebiyle bir çok öğrenci psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ulaşamıyor.

ATILAN ADIMLAR KADRO ENGELİ YÜZÜNDEN YETERSİZ KALIYOR

Çocukların okul öncesi kademesinde okula başlamasıyla birlikte doğrudan temasa geçeceği psikolojik danışman/rehber öğretmenlerin birçok okulda bulunmadığı; ilkokullarda 300, ortaokul ve imam hatip ortaokullarında ise 150 öğrenci sayısının altında mevcudu olan okullarda rehber öğretmen kadrosunun açılmadığı biliniyor. Mevcudu bu norm limitinin üstünde kalan bazı okullarda ise 1 psikolojik danışman/rehber öğretmen görevlendirme ile aynı haftada 3 farklı okulda görev almak zorunda kalabiliyor.

OKULDA PSİKOLOJİK DANIŞMAN’IN ÖNEMİ BÜYÜK

Yapılan birçok bilimsel araştırma ile okulda öğrencinin ulaşabileceği bir psikolojik danışman olmasının genel sınavlar, okula devam, not ortalaması ve mezuniyet oranlarında artışa ve problem davranışlarda da azalmaya neden olduğu ortaya konuyor. Özellikle kırsal kesimlerde görev yapan çoğu öğretmen okullardaki psikolojik danışman/rehber öğretmen kadrosundaki yetersizliğin kendisini çok fazla hissettirdiğini ve sağlıklı bir okul ortamının oluşmasının önündeki en büyük engel olarak görüldüğünü ifade ediyor.

PSİKOLOJİK DANIŞMANLAR 20. ŞURA KARARI'NIN UYGULANMASINI BEKLİYOR

20. Milli Eğitim Şurası'nda alınan 2. ve 20. maddedeki kararlar; her okula norm sayısına bakılmaksızın psikolojik danışman kadrosu ihdas edilmesini içeriyor. Psikolojik danışmanlar bir an önce bu kararın yürürlüğe konmasını ve bunun yanı sıra ikinci okul görevlendirmelerinin de sonlandırılmasını talep ediyor. Bu talebin karşılık bulması halinde mevcut norm kadro yönetmenliği psikolojik danışmanlar için değişecek ve okulda öğrencilerin rehberlik hizmetlerinden mahrum kalmasının önüne geçilecek. Böylelikle okul terki, akran zorbalığı, eğitsel rehberlik ve psikolojik destek eksiği, madde bağımlılığı gibi okullarda yaygınlaşan sorunların çözümünde oldukça önemli bir adım atılmış olunacak