Türkiye'nin altın ithalatındaki bu büyük artış, ekonomi yönetimini altın ithalatı üzerinde düzenlemeler yapmaya yöneltti. Maliye Bakanlığı, altın ithalatlarıyla ilgili bildirim aranmama şartına son verme kararı aldı. Bu karar, kuyumculuk ve pırlanta sektörü temsilcileri arasında üretime darbe vurabileceği endişelerine neden oldu. Peki, bu düzenlemenin altın sahipleri ve sektör üzerindeki etkileri neler olacak?
Altının Değeri ve Türkiye'deki Talep
Altın, yüzyıllardır değerli bir maden olarak kabul edilirken, son dönemde Türkiye'de büyük bir altın talebi gözlemlenmişti. Ancak bu talep, altın ithalatındaki artışa yol açarak ekonomik dengeleri etkilemişti. Altın fiyatlarındaki düşüşler, dünya genelinde merkez bankalarını altın stoklarını artırmaya teşvik ederken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası son yıllarda dünyanın en fazla altın ithal eden merkez bankası konumuna gelmişti.
Yeni Ekonomi Yönetimi Müdahale Ediyor
Türkiye'nin altın ithalatındaki artış, ekonomi yönetimini harekete geçirdi. Maliye Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığı, Temmuz ayı dış ticaret verilerini açıkladı. Bu verilere göre, yılın ilk 8 ayında cari açık 58.5 milyar doları aşarak endişe verici bir seviyeye ulaştı. İşlenmemiş altın ithalatı ise bu rakamın 22 milyar 776 milyon dolarını oluşturdu. Bu durum, yıl sonuna kadar 30 milyar doları aşması beklenen altın ithalatının şimdiden 34 yılın en yüksek seviyesine ulaşarak rekor kırdığını gösteriyor.
Hükümetin Aldığı Önlemler
Altın ithalatındaki bu rekor artış, hükümeti müdahale etmeye sevk etti. Hükümet, altın ithalatını kontrol altına almak ve cari açığı azaltmak amacıyla önlemler almaya hazırlanıyor. Bu önlemler arasında ithalat vergilerinin artırılması, altın ithalatına kısıtlamalar getirilmesi ve yerli üretimi teşvik edici adımların atılması yer alıyor.
Sektöre Etkileri Tartışılıyor
Türkiye'de altın ithalatıyla ilgili alınan son kararlar sektörde tartışmalara yol açıyor. Hükümet, 6 Şubat depremlerinin ardından altın alımlarında yeni düzenlemeler getirmiş ve bildirim şartı getirmişti. 27 Eylül’de alınan yeni bir kararla bu bildirim şartı kaldırıldı. Bu kararın ardında, altın fiyatlarında oluşan makasın etkisi ve kota uygulamasının yarattığı sıkıntılar yer alıyor. Borsa İstanbul tarafından yapılan açıklamada, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ikinci bir karar alana kadar üye bazında altın ithalatına kota uygulanacağı belirtildi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ayrıca düşük seviyedeki altın üretimlerini kaldırarak gram altın üretimine kota getirdi. Bu uygulamalar altın üretim maliyetlerinde artışa yol açtı ve piyasa fiyatları ile gösterge kur arasında önemli bir makas oluşmasına neden oldu.