Türkiye'de emeklilik sistemi, son yıllarda yapılan yasal düzenlemelerle radikal bir değişime uğruyor. Özellikle 1999, 2008 ve sonrasındaki dönemlerde yapılan düzenlemeler, sigortalıların emeklilik haklarını belirlemede belirgin bir etkiye sahip. SGK Uzmanı Emin Yılmaz, yeni bir Erken Emeklilik (EYT) yasa teklifi ve bu teklifin getirdiği değişiklikler hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
Yeni Yasa Teklifi ve Emeklilik Sistemine Etkileri
Emin Yılmaz'ın belirttiğine göre, Meclis gündemindeki yeni EYT yasa teklifi, 2000 sonrasında işe başlayanları doğrudan ilgilendiren önemli değişiklikleri beraberinde getiriyor. Teklif, prim gün sayılarının kademeli olarak artırılmasını ve belirli yaş sınırlarının yeniden düzenlenmesini içermektedir. Bu değişikliklerin kabul edilip edilmeyeceği ve emeklilik sistemi üzerindeki muhtemel etkileri büyük bir merak konusu.
Türkiye'deki Üç Ayrı Emeklilik Yasası
Türkiye'de emeklilikle ilgili üç ayrı yasa dönemi gözlemlenmektedir: 1999 öncesi, 1999 ile 2008 arası ve 2008 sonrası. Bu yasalar, sigortalıların emeklilik şartlarını başlangıç tarihlerine göre otomatik olarak belirlemektedir. Örneğin, 8 Eylül 1999'dan önce işe başlayanlar için yaş haddi kaldırılırken, erkekler için 25 yıl, kadınlar için 20 yıl ve prim günleri 5.000 ile 5.975 gün arasında değişmektedir.
Güncel Durum ve Gelecek Beklentiler
1 Mayıs 2008'den sonraki dönemde ise yasal durum önemli ölçüde değişmiştir. Bu dönemde kadınlar için emeklilik yaşı 65'e, erkekler için ise 65'e kadar yükseltilmiş ve toplamda 7.200 gün prim ödemesi gerekmektedir. Şu an için Meclise sunulan ikinci bir EYT yasa teklifi bulunmaktadır. Bu teklifte, prim günlerinin 6.250 günden başlayarak kademeli olarak 7.000 güne yükseltilmesi ve ikinci grup EYT ile ilgili yaş sınırlarının 43'ten başlayarak 50 ve 52 yaşlarına kadar yükseltilmesi talep edilmektedir.
Geleceğe Yönelik Kararlar ve Olası Etkileri
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin vereceği kararlar, bu yasa teklifi bağlamında büyük bir öneme sahiptir. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe başlayanlar için yaşlılık gerekçesiyle iş bulma zorlukları ve yaşam süreleri dikkate alınarak, mevcut yasalara göre kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilmektedir. 7.000 iş günü üzerinden prim ödemesi yaklaşık olarak 20 yıl sürmektedir.