Bu yazımı hazırlamak için okuduğum iki bilimsel yayında özelikle şu dikkatimi çekti: Öğretmek bilgi aktarmaktır ve öğretmenlik özellikle günümüzde kolay bir meslek değildir. Çünkü öğretmen olmak için geleneksel eğitim alanlarının ötesine geçen profesyonel becerilere sahip olmak gerekmektedir.
Bu durumda öğretmenliğin en karmaşık mesleklerden biri olduğunu unutmamamız gerekiyor.
Bir öğretmenin öğrencilerinin eğitimi ile gelecekte onların toplumla bütünleşmesi arasında bir köprü konumunda olduğu kesindir.
Araştırmalar, iyi bir öğretmen olmak için gereken nitelikler sağlandığında eğitim kalitesinin gözle görülür şekilde arttığını göstermiştir.
Bu yazımı hazırlarken "iyi öğretmenin" sahip olması gereken özellikleri tek tek belirledim ama hiçbiri diğerinden daha önemli olmadığı için sıralamayı buna göre yapmadım.
Gelelim iyi bir öğretmenin niteliklerine:
1) İşini büyük bir tutkuyla yapar. (İyi yapılan her işin temelinde tutku vardır. Böylece öğrencilerini öğrenmeye motive edebilen, aynı zamanda onlara neyi nasıl öğreneceklerini öğretebilen bir kişidir.)
2) Öğrencileriyle sosyal konularda da etkileşim kurar.
3) İletişim becerisi yüksektir. (Bu onun kesinlikle belli başlı özelliklerden biridir. Çünkü öğretim tartışmalar ve yüzleşmeler içerir. Bu becerisi sayesinde öğrencilerinin dikkatini öğrenilecek konuya çekmesi mümkündür. Diğer taraftan ifade düzeyini alıcının özelliklerine uyarlamakta sorun yaşamaz. Bu sadece öğrencileri değil tüm okul camiasını ilgilendiren bir iletişimdir.)
4) Öğretim becerilerine ek olarak, dikkat çekmeyi ve tüm öğrencileri, derslerde gerçekleşen etkinliklere nasıl dahil edeceğini bilir.
5) Öğrencilerinin kurallara uymasını sağlayıcı etkinliğe ve tutuma sahiptir. Yani kurallara saygıyı uygulatandır.
6) Öğrencilerini nasıl dinleyeceğini bilir, onlara ilgi gösterir ve memnuniyetini belirtir. (Çünkü çaba sarf ettiklerini ve iyi çalıştıklarını belirtmek, onların özgüvenlerini ve öğretmene olan saygılarını arttıracaktır. Ve iyi öğretmen, kendisine saygı duyulmasını sağlayandır.)
7) Sakin bir ortam yaratmayı bilir. (Bu farklı yönlerden görülebilir ve analiz edilebilir. Önemli olan dingin bir ortamın sürdürülmesidir.)
8) Sınıfı bir bütün olarak ele alıp, grup çalışması şeklinde etkinlikler düzenleyerek planlama yapar. Bu nedenle kurallar koyabilme, grupları organize edebilme, etkinlikleri denetleme, yanlış görülen davranışları kontrol altına alabilme gibi bir dizi beceriye sahiptir.
9) Değerlendirme kapasitesi yüksek olduğundan bireysel özelliklerini dikkate alarak öğrencilerinin yeteneklerinin gelişimine katkıda bulunur. (Neredeyse her gün elinin altında olan öğrencilerinin olumlu niteliklerini ve yeteneklerini belirlemeli ve onların bunları gelecekte kullanmalarını sağlamalıdır.)
10) Aileden biri olmayı başarandır (Öğrencilerin ailesel bir sorunu olduğunda nasıl önerilerde bulunacağını bilendir.)
11) Öğrencinin ilgi duyabileceği herhangi bir konuda adeta bilgi dolu "ansiklopedi" konumundadır.
12) Öğrencileri ile karşılıklı saygı ve sevgiye dayalı bir ilişki kurmak için güçlü bir empatiye sahiptir. Bu yolla öğrencilerinin kalbini kazanmayı başarandır.
13) Öğrencilerine daha iyi olmaları için ilham verme, motivasyon aşılama yeteneğine sahiptir. (Çünkü kendi öğretmeni tarafından motive edilmek öğrencinin özgüvenini arttırmakta ve güçlendirmektedir. Aksi durumda öğrenim kalitesi düşmektedir)
14) Öğrencilerine güvenir. (Karşılıklı güvene dayalı bir ilişki kurmak tüm öğrencilerin isteyeceği bir şeydir.)
15) Mükemmel bir gözlemci konumundadır ve araştırma yeteneğine sahiptir.
16) Ekonomik ve sosyal değişikliklere büyük bir zihinsel açıklıkla kulak verir.
17) İşbirliği, kendi düşünce süreçlerinin farkında olması, bunları kontrol edebilme ve problem çözme becerilerini aktarma gibi özeliklere de sahip olduğundan fikirleri nasıl organize edeceğini ve birleştireceğini bilir ve diğer alanlardan da edindiği bilgilerle öğrettiği konunun tüm yönlerini tartışabilir.
18) Öğrencilerine “ne düşüneceğini' değil, “nasıl düşüneceğini' öğretendir. (Böylece onların eleştirisel düşünmeyi geliştirmesine yardımcı olandır.)
19) Espri anlayışına sahiptir. (Çünkü bu, öğrencileri için daha hoş bir atmosfer yaratma, gerilimi azaltma ve dersleri daha ilgi çekici hale getirmeyi sağlayan önemli bir niteliktir.)
20) Müzisyenlerini tanıyan bir orkestra şefi gibidir. (Onlardan her birinin günden güne geliştirecek ve değerlendirecek kendi kişiliğine sahip olacağını bilendir.)
21) Ç0cuk gelişiminin farklı aşamalarını bilir. (Çünkü çocuklar büyüdükçe, öğrenme ve zorluklarla baş etme yöntemlerini değiştirirler.)
22) Otorite ve esneklik arasındaki dengeyi belirleyebilir. (Çok katı bir disiplin veya tersine çok fazla müsamahakârlık, olumsuz sonuçlara neden olabilir.)
23) Dikkati kısa zamanda dağılan öğrencileri bile ders takip eden konuma getirendir.
24) Öğrencilerin bireysel özelliklerini bilir. Çünkü hiçbir öğrenci birbirine benzemez, her birinin kendi nitelikleri ve öğrenme profili vardır. İyi bir öğretmen, bu bireysel farklılıkları nasıl tanıyacağını bildiği için her öğrencisinin öğrenme düzeyinin farkındadır.
25) Öğrencilerinin sorunlarını anlayan, onlarla iletişim kuran ve onları dinlemeyi bilendir.
26) Öğretimde kullanılan bilgisayar ile iletişim ve teknoloji ile ilgili yatkınlığa ayak uydurur ve öğrencilerine bu araçların kullanım gereklerini ve kullanımlarını tanımlar. (Çünkü Teknolojik kaynaklar doğru kullanıldığında eğitim kalitesini önemli ölçüde artırmaktadır.)
27) Dersi doğaçlama yapmaz. Çok fazla zaman ve çalışma gerektirmesine karşın öğretim hedefleri belirler ve onlara nasıl ulaşacaklarını planlar.
Görüldüğü gibi öğretmenlik büyük sorumluluk gerektiren bir meslektir ve iyi bir öğretmenin sahip olması gereken özellikler az değildir.
Kötü veya vasat bir öğretmen, öğrencilerin tam potansiyellerine ulaşmasını engelleyebilir. Ama hiç unutmamak gerekir ki kaliteli öğretmen istiyorsak kaliteli eğitime de ihtiyaç vardır. Bu nedenle eğitime yatırım yapmak toplumumuzun geleceği için son derece önemlidir.
Her meslekte iyiler ve kötüler vardır. Kötülerinin olmaması gereken tek mesleğin öğretmenlik olduğuna inanıyorum.
Bu yazımın okullarda öğretmenler odasında bir duvarda asılı olduğunu düşünmek bile içimi sevinç kaplamasına neden oluyor. Siz ne dersiniz?
Kaynak:
1) Anonim.2022. Quali sono le caratteristiche dell'insegnante ideale. Home. Università
2) Alejandro Sanfeliciano. (Psicologo). 2022. Cosa significa essere un bravo insegnante?
Kocaeligazetesi