Zorunlu hizmet nedir? Zorunlu çalışma yükümlülüğü nedir?
Zorunlu hizmet ya da zorunlu çalışma yükümlülüğü : Öğretmenlerin, 4, 5 ve 6. hizmet alanlarında belirli bir süre ile zorunlu olarak görev yapmalarını ifade eder. Öğretmenlerin görev yaptıkları okullar 6 hizmet alanına ayrılmıştır. 1, 2 ve 3. hizmet alanları zorunlu olmayan hizmet alanlarıdır. 4, 5 ve 6. hizmet alanları ise zorunlu hizmet alanlarıdır. Her öğretmen mecburi olarak 4, 5 ve 6. hizmet alanlarında görev yapmak zorundadır. Peki zorunlu çalışma yükümlülüğü ne zaman yapılır? Zorunlu hizmet ne zaman yapılır? Zorunlu hizmet ne zaman başlar? Zorunlu hizmet alanları ve zorunlu hizmet süreleri
Zorunlu hizmet ne zaman başlar? Zorunlu hizmet ne zaman yapılır?
Öğretmenler istisnaları olmakla birlikte atandıkları yerlerde en az 3 yıl görev yapmak zorundadır. Peki bir öğretmen için zorunlu hizmet ne zaman başlar? Zorunlu hizmet ne zaman yapılır? Zorunlu çalışma yükümlülüğü ne zaman başlar?
Öğretmenler görev hayatları boyunca 6 hizmet alanının birinde veya birkaçında görev yapabilirler. Fakat zorunlu hizmeti yerine getirmeleri için belirli bir süreleri vardır. Bu zorunlu hizmet sürelerini de 4, 5 ve 6. hizmet alanlarından birinde yapabilirler. 1, 2 ve 3. hizmet alanına ilk defa atananlar ise 3 yılın sonunda zorunlu hizmetini yapmak üzere tayin istemek zorundadırlar. Eğer zorunlu hizmet tayini istenmezse bakanlık resen (kendiliğinden) yerinizi değiştirebilir.
Öğretmenler için zorunlu hizmet 2 şekilde yapılabilir.
- İlk atamada 4, 5 ve 6. hizmet alanlarından birine atanarak ve buradaki zorunlu hizmet süresini tamamlayarak
- 30 Eylül itibariyle 1, 2 ve 3. hizmet alanlarında en fazla 3 yıl görev yaptıktan sonra resen (bakanlıkça) atanarak ve buradaki süreyi tamamlayarak
Birinci seçenek ile doğrudan zorunlu hizmetinizi atandığınız okulda yapabilirsiniz. İkinci seçenek ise zorunlu hizmet yükümlülüğü öngörülmeyen bir okula atanmışsanız ; 3 yılın sonunda zorunlu hizmet alanına tayin istemek zorunda kalırsınız ya da resen (bakanlıkça) atanırsınız.
Zorunlu hizmet yükümlülüğü birden fazla yerde tamamlanabilir mi?
Zorunlu hizmet yükümlülüğü birden fazla hizmet alanında tamamlanabilir. Örneğin, 1. hizmet bölgesinin, 4. hizmet alanında 3 yıl görev yaptıktan sonra 2. hizmet bölgesinin 6. hizmet alanına tayin istenebilir. Bu gibi yer değiştirmelerde öğretmenlerin zorunlu hizmet süresi en son atandıkları yer için öngörülen zorunlu çalışma süresine tabi tutulur.
Her hizmet bölgesinin ve hizmet alanının farklı zorunlu hizmet süresi vardır. Aşağıda tablo halinde gösterilmiştir. Pembe satırlar zorunlu hizmet alanlarıdır.
Zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanları ve süreleri
- a) Birinci hizmet bölgesinde bulunan illerin;
- 1. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 10,
- 2. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 11,
- 3. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 12,
- 4. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 14, (7 yıl zorunlu)
- 5 . hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 16, (6 yıl zorunlu)
- 6. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 18, (5 yıl zorunlu)
- b) İkinci hizmet bölgesinde bulunan illerin;
- 1. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 12,
- 2. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 13,
- 3. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 14,
- 4. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 18, (6 yıl zorunlu)
- 5. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 20, (5 yıl zorunlu)
- 6. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 22, (4 yıl zorunlu)
- c) Üçüncü hizmet bölgesinde bulunan illerin;
- 1. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 14,
- 2. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 16,
- 3. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 18,
- 4. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 22, (5 yıl zorunlu)
- 5. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 26, (4 yıl zorunlu)
- 6. hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 30 (3 yıl zorunlu)
Örneğin bir öğretmen zorunlu hizmet süresini ya da zorunlu çalışma yükümlülüğünü 3 yılda da bitirebilir, 7 yılda da. Bu süre hizmet bölgesine göre değişmektedir.
Öte yandan öğretmenlerin yer değiştirmelerinde hizmet puanı üstünlüğü esas alınır. Bu yüzden istediğiniz yere tercih yapıp yer değiştirmek için puanınızın yüksek olması gerekir. Zorunlu hizmet süresi, hizmet bölgesi ve hizmet alanına göre değişkendir. Bu durumun sebebi, Milli Eğitim Bakanlığının mantık olarak, öğretmenlerin daha fazla puan toplayacakları mahrumiyet bölgelerinde daha fazla görev yapmasının teşvikiyle ilgilidir. Ne kadar çok puan toplanırsa o kadar çok yer değiştirmede şansınız olacaktır. Milli Eğitim Bakanlığı bu politika ile bölgeler arası dengesizlikleri gidermek istemektedir.
Zorunlu hizmet okulundan başka bir zorunlu hizmet okuluna tayinlerde zorunlu hizmet süresi nasıl hesaplanır?
Zorunlu hizmetini tamamlayamayanlar için ; zorunlu hizmet kurumundan başka bir zorunlu hizmet kurumuna yer değiştirmeniz yapılmışsa, zorunlu hizmet süreniz nasıl hesaplanır?
Zorunlu hizmet alanında yer alan bir okuldan bir başka zorunlu hizmet alanındaki okula atanan öğretmenler ; atandıkları yer için öngörülen zorunlu çalışma süresine tabi tutulurlar. Daha açık bir ifade ile en son atanılan kurumun zorunlu hizmet süresi geçerli olur. Bu şekilde yer değiştiren öğretmenlerin önceki zorunlu hizmet süreleri hak kaybına uğramaz ve en son atanılan okulun zorunlu hizmet süresinin hesaplanmasında değerlendirilir.
Örnek ; 7 yıllık zorunlu hizmet alanında 4 yıl görev yapmış bir öğretmen 5 yıllık zorunlu hizmet alanına tayin isterse tamamlaması gereken zorunlu hizmet süresi ne kadardır?
En son atanılan okulun hizmet süresi 5 yıl olduğundan, yeni zorunlu hizmet süremiz 5 yıldır. Önceden yaptığımız zorunlu hizmet süremiz 4 yıl olduğundan, kalan zorunlu hizmet süremiz 1 yıldır. Örnekteki öğretmenin 1 yıl sonra zorunlu hizmet yükümlülüğü kendiliğinden kalkacaktır.
Zorunlu hizmet süresi fazla olan okuldan zorunlu hizmet süresi daha az okula tayinlerde durum nasıldır?
Zorunlu hizmet konusunda öğretmenler en son atandıkları yer için öngörülen zorunlu çalışma süresine tabi tutulur. Ancak, zorunlu çalışma süresi yönünden daha önce görev yaptıkları hizmet alanından daha az çalışma süresi öngörülen hizmet alanlarına atananlar, atandıkları tarihten itibaren en az bir yıl geçmeden ve zorunlu hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan mazeret durumu hariç herhangi bir nedenle yer değiştirme isteğinde bulunamaz.
Hizmet Bölgesi, Hizmet Alanı ve Hizmet Puanı Nedir?
- Kaynaklar
- https://www.mevzuat.gov.tr/
- Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği
- https://www.mevzuat.gov.tr/