Giyim, ayakkabı ve taşıt sektörlerinde ek vergiler konusu gündemdeki yerini koruyor. Yener Karadeniz'in Ekonomim.com sayfasındaki yazısına göre, geçtiğimiz yıl dış ticaret açığının 109 milyar dolara ulaşarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdığı belirtiliyor. 2023 yılının ilk yarısında ise bu açığın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18.7 artarak 61 milyar 235 milyon dolar seviyesine çıktığı görülüyor. TÜİK verilerine göre, 2021'de 50 olan dış ticaret açığı veren fasıl sayısı geçen yıl 52'ye yükselirken, bu yılın ilk yarısında ise 53'e çıktığı görülüyor.

Sektörlerdeki Gelişmeler ve İthalatın Etkileri

Son verilere göre ayakkabı, kıymetli madeler, tekstil ve otomotiv gibi sektörlerde ithalatın artmasıyla birlikte şirket kapanmalarının ve istihdam çıkışlarının arttığı belirtiliyor. Bu durumun üzerine ekonomi yönetimi harekete geçerek ithalatı önlemek amacıyla politika arayışına girmiştir. Bu çerçevede altın ithalatına yüzde 20 ek mali yükümlülük getirildiği biliniyor. Aynı şekilde, tekstil ve ayakkabı sektörlerine de benzer düzenlemelerin geleceği tahmin ediliyor.

Ayakkabı sektörüne örnek verildiğinde, ilk defa açık veren 64. fasıl içerisinde Haziran ayına kadar sürekli dış ticaret fazlası olduğu, ancak geçen Kasım ayında bozulma yaşandığı ve 2023 yılında bu trendin tersine döndüğü belirtiliyor. Kapasite kullanım oranının yüzde 40'lara kadar gerilediği ve günde 5 ile 10 bin çift ayakkabı üreten firmaların kapandığı ifade ediliyor. Bu nedenle, ekonomi yönetiminin ithalatı zorlaştıracak ek mali yükümlülükler üzerinde çalıştığı ve yakın gelecekte ayakkabıya ek gümrük vergilerinin getirilebileceği vurgulanıyor.

Gıda Sektöründe Tersine Dönüş

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu'nun verilerine göre, gıda sektörü de dış ticaret açığı vermeye başlamıştır. Geçtiğimiz yılın ilk 6 ayında 1.7 milyar dolar fazla veren dış ticaret dengesi, bu yılın aynı döneminde 230 milyon dolar açık vermiştir. TGDF Başkanı Demir Şarman, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Küresel ekonomiden daha fazla pay alabilmek ve büyümeyi artırabilmek için yapısal sorunlarımızı hızla çözmemiz gerektiğini düşünmeliyiz" ifadesini kullanmıştır.

Otomotiv Sektöründe ÖTV Çalışmaları

En fazla ihracat yapılan sektörlerden biri de motorlu taşıtlar ve aksamlarıdır. Son verilere göre, parçalarda dış ticaretin son dönemde ithalat lehine geliştiği görülmektedir. Bu sektör, 2023 yılının Ocak ve Şubat aylarında dış ticaret fazlası verirken, Mart ve Nisan aylarında durum tersine dönmüş ve Haziran ayında tekrar fazla vermiştir. Ancak Temmuz ayında ihracatın ithalatı karşılamadığı ve 2.4 milyar dolarlık ihracata karşılık 3.4 milyar dolar ithalat yapıldığı görülmektedir.