Ev sahipleri öncelikle ne yapmalı?

2000 yılı eski binalara dikkat etmek lazım. Kolonlara ve taşıyıcı sistemlerine hızlıca bir göz atmak gerekiyor. Bodrum katlarındaki kolonlarda bir sorun var mı, özellikle korozyon var mı diye baksınlar. Beton ve demirin en sevmediği şey nemdir, sudur. Bodrum katların su alması taşıyıcı sisteme ciddi zarar var mı?

Kaç tür bina dayanıklılık testi var?

İki analiz var. Biri hızlı tarama dediğimiz ön incelemedir. İBB ya da belediyeler bu hizmeti sunuyor, uzmanlar gelip hızlıca binayı inceleyip risk seviyesini belirliyorlar. Ön inceleme yüksek mi, orta mı yoksa düşük riskli mi bu bilgiyi veriyor. Diğer ise bina performans analizidir. Binanın güçlendirmeli miyim yoksa yıkmalı mıyım, ne kadar depreme dayanıklıdır? Burada zemini analiz ediyorlar, numune alıyorlar. Detaylı analizden sonra yıkıp yeniden yapma ya da güçlendirme kararı alınıyor. Bunu özel şirketler yapıyor.

Kime başvuru yapılmalı?

Ön inceleme için belediyeye başvurmanız gerekir. Ancak performans analizini özel şirketler yapıyor.

Başvuru nasıl yapılmalı?

Ön inceleme başvurusu yapılması için kat maliki olmak gerekiyor, oy birliğine gerek yok. Ön incelemeyi belediye yapabiliyor. Ancak detaylı inceleme yani performans analizi için her kattan numune almak gerekiyor, bu yüzden özel firmalar kat malikleri arasında oy birliği arıyor.

Ev hasarlı çıkarsa yıkım zorunlu mu?

Yıkım zorunlu değil. Eğer kat malikleri kentsel dönüşüme ve riskli yapı statüsüne sokmak istemiyorlarsa bunu talep edebiliyorlar, herhangi bir yıkım zorunluluğu olmuyor. Ancak bunu tavsiye etmeyiz. Bu ölüme meydan okumaktır.

Kentsel dönüşümün tıkanma nedeni nedir?

Maliyetler ve imar sorunu. Özellikle zamanda ruhsatsız yapılmış arsa tapulu yerlerde 5 kat var oysa 3 kata izin veriliyor. Bu yüzden evsiz kalma korkusu yaşıyor insanlar.
İlçe belediyeler bu çalışmaları yapıyor mu?
Yapmaz. Ancak bilgi alabilirler.

Ücretleri nedir?

İBB hızlı tarama testini ücretsiz yapıyor. Hızlı tarama testini özel şirkete yapıyorlarsa 15-20 bin liraya çıkıyor. Performans testini ise özel firmalar 30 ila 50 bin lira arasında yapıyor. Kahramanmaraş bölgesindeki binalarla ilgili bir hasar tespit çalışması var. Çevre ve Şehircilik Bakanlığından görebiliyorlar.

Devlet teşviki var mı?

Devletin iki teşviki var. Birincisi güçlendirme diğeri ise yenden yapma teşviki. Binayı güçlendirmek istiyorsanız daire başına 240 bin lira kredi veriyor. Yeniden yapım için bu kredi 600 lira olarak belirlenmiş durumda. Müteahhitte kat karşılığı verildiyse bina bu teşviklerden yararlanılamıyor.