Akaryakıt Zamlarının Etkisi

Akaryakıt fiyatlarına yapılan KDV ve ÖTV zamları toplu ulaşım fiyatlarına da yansıdı. Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) EGO Genel Müdürlüğü, toplu ulaşım ücretlerine zam yapma kararını mecburiyetten dolayı aldığını duyurdu. 24 Temmuz 2023 Pazartesi tarihinden itibaren tam bilet fiyatı 15 TL, öğrenci bileti 7.5 TL ve öğrenci abonmanı aylık sınırsız 220 TL olacaktır. Zamdan önce, Ankara'da toplu ulaşım ücretleri tam bilete 9.5 TL, öğrenci bileti 4.75 TL ve öğrenci abonmanına ise 140 TL olarak belirlenmişti.

EGO Genel Müdürlüğü'nün Açıklamaları

EGO Genel Müdürlüğü bugün yaptığı yazılı açıklamada şu ifadelere yer verdi: "2023 yılı Ocak-Temmuz ayları arasında asgari ücret yüzde 34 oranında artmıştır. KDV oranında yüzde 2, ÖTV oranında yüzde 224, motorin litre fiyatında yüzde 40, bakım-onarım giderlerinde ise yüzde 40 artış meydana gelmiştir. EGO Genel Müdürlüğü, vatandaşların ekonomik zorluklarını hafifletmek adına bilet ücretlerini düşük tutmuş olmasından dolayı aylık 300 milyon TL zarar etmektedir. Bu zarar, Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin diğer bütçe kalemlerinden karşılanmaktadır. Son bir hafta içinde yapılan akaryakıt zamlarının EGO'ya olan maliyeti ise aylık 300 milyon TL zarara ek olarak 20 milyon TL daha olacaktır."

Ücretsiz ve İndirimli Seyahatlerin Etkisi

Hükümetin düzenlediği mevzuat gereği ücretsiz ve indirimli taşınan yolcuların toplam taşınan yolcu sayısına oranı yüzde 41'e ulaşmıştır. Her on yolcudan dördü, ücretsiz veya indirimli seyahat hakkından yararlanmaktadır. Bu durum EGO'nun ve özel halk otobüsü işletmelerinin zararını artırmaktadır. Türkiye genelinde ortalama olarak kilometre başına tam bilet ücretinin 0.38 TL, öğrenci bilet ücretinin ise 0.22 TL olduğu bilinmektedir. Ankara'da ise kilometre başına tam bilet ücreti 0.26 TL, öğrenci bilet ücreti ise 0.13 TL olarak belirlenmiş ve bu ücretler Türkiye ortalamasının oldukça altında kalmıştır.

Makul Oranda Bilet Ücret Tarifesi Artışı

Bu nedenle, toplu taşımanın maliyetlerini tamamen vatandaşa yansıtmadan, ancak EGO'nun ayakta kalmasını sağlayacak şekilde bilet ücretlerinde makul bir artış yapılması zorunlu hale gelmiştir. UKOME toplantısında alınan yeni karara göre 24 Temmuz 2023 Pazartesi tarihinden itibaren tam bilet fiyatı 15 TL, öğrenci bileti 7.5 TL ve öğrenci abonmanı aylık sınırsız 220 TL olarak belirlenmiştir. 2019 yılında hayata geçirilen öğrenci tarifesi, hala Türkiye'nin en ucuz aylık öğrenci abonman tarifesidir.

Bu fiyat artışıyla birlikte, aylık 300 milyon TL olan EGO Genel Müdürlüğü zararının bir kısmının karşılanması mümkün olabilecektir. Geçmiş yıllara bakıldığında, asgari ücret alan bir vatandaşın toplu taşıma payının bütçesi içindeki oranı %15.4'ten, 2019 yılında göreve geldiğimizde %7.7'ye düşmüştür. Yeni artış sonucunda asgari ücret alan bir vatandaşın toplu taşıma için ayırdığı pay %6.3 olacaktır.